از گذشته در میان مسلمین همیشه گروهی عوام و ناآگاه با ابزار نفرین و دشنام سعی در اثبات خود و انکار طرف مقابل داشته اند. مسئله ای که از زمان شکل گیری وهابیت با تکفیر کردن دیگر فرق اسلامی رنگ جدیدی به خود گرفت و متأسفانه امروزه در بین عوام شیعه نیز برخی هر چند اندک به سبب اختلاف نظرهایی در مسائل غیر اساسی دست به لعن و تکفیر طرف مقابل می زنند و اینان حتی به خود شیعیان نیز رحم نمی کنند و هرکس مثل خودشان نباشد را ملعون و... خطاب می کنند. در حالی که مرام اهل بیت علیهم السلام چنین نبوده و نیست.
نَصْرُ بْنُ مُزَاحِمٍ فِی کِتَابِ صِفِّینَ، عَنْ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ حَصِیرَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَرِیکٍ قَالَ:
خَرَجَ حِجْرُ بْنُ عَدِیٍّ وَ عَمْرُو بْنُ الْحَمِقِ یُظْهِرَانِ الْبَرَاءَةَ وَ اللَّعْنَ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ فَأَرْسَلَ إِلَیْهِمَا عَلِیٌّ ع أَنْ کُفَّا عَمَّا یَبْلُغُنِی عَنْکُمَا فَأَتَیَاهُ فَقَالا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَ لَسْنَا مُحِقِّینَ قَالَ بَلَى قَالا أَ وَ لَیْسُوا مُبْطِلِینَ قَالَ بَلَى قَالا فَلِمَ مَنَعْتَنَا عَنْ شَتْمِهِمْ قَالَ کَرِهْتُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا لَعَّانِینَ شَتَّامِینَ یَشْهَدُونَ وَ یَتَبَرَّءُونَ وَ لَکِنْ لَوْ وَصَفْتُمْ مَسَاوِئَ أَعْمَالِهِمْ فَقُلْتُمْ مِنْ سِیرَتِهِمْ کَذَا وَ کَذَا وَ مِنْ عَمَلِهِمْ کَذَا وَ کَذَا کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ
وَ قُلْتُمْ مَکَانَ لَعْنِکُمْ إِیَّاهُمْ وَ بَرَاءَتِکُمْ مِنْهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا وَ بَیْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى یَعْرِفَ الْحَقَّ مِنْهُمْ مَنْ جَهِلَهُ وَ یَرْعَوِیَ عَنِ الْغَیِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ کَانَ هَذَا أَحَبَّ إِلَیَّ [وَ خَیْراً] لَکُمْ فَقَالا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ نَقْبَلُ عِظَتَکَ وَ نَتَأَدَّبُ بِأَدَبِکَ الْخَبَر[1]
ترجمه:
امیرالمومنین علی (ع) در جنگ صفین آگاه می شوند که عمرو بن عدی و عمرو بن حمق، اهل شام را لعن و نفرین می کنند، پس شخصی را نزد آن دو می فرستد با این پیغام: دست از این عملی که خبرش به من رسید بکشید!
سپس آن دو نزد امیرالمومنین علی (ع) آمده و گفتند: یا امیرالمومنین آیا ما بر حق نیستیم؟ حضرت پاسخ داد: بله ما بر حقیم. آن دو پرسیدند: آیا آنها بر باطل نیستند؟ حضرت پاسخ داد: بله آنها بر باطل هستند. این دو نفر پرسیدند: پس چرا ما را از دشنام دادن به آنها بازداشتی؟
امام فرمود: برای شما خوش ندارم که آنان را لعن و ناسزا گویید [که در نتیجه] ایشان نیز شما را ناسزا گویند و از شما بی زاری جویند؛ ولی چه بهتر است که اعمال ناشایست ایشان را یاآور شده، بگویید؛ از جمله سیره [ی زشت] آنان چنین و چنان است و از اعمال [نادرست] شان این و آن است. این بهترین بیان و استدلال است و اگر به جای نفرین صرفِ آنان و بیزاری جستن از ایشان چنین بگویید [و دعا کنید]: خداوندا! جان ما و ایشان را حفظ کن وبین ما و ایشان را اصلاح بگردان و آنان را از گمراهی شان نجات ده! تا آنکه حق را نمی داند، بشناسد و آن که از آن سرپیچی می کند بر آن گردن نهد؛ این را من بیشتر دوست دارم و برای شما [نیز] بهتر است.
پس از این سخنان ، آن دو نفر گفتند: ای امیرالمومنین، ما موعظه ی تو را می پذیریم، و خود را مؤدب به ادب تو می کنیم.
